23.01.2014
DÜZENBAZ / AMERICAN HUSTLE
(David O. Russell/2013)
Yılın bu
zamanları sinema açısından en heyecan verici dönemlerden biri oluyor. Evet
dünyada Cannes Film Festivali gibi, Berlin Film Festivali gibi pek çok
prestijli film festivali var ancak Akademi Ödüllerinin, nam-ı diğer Oscar
Ödüllerinin kimlere verileceği, adaylıklar açıklandığı andan itibaren heyecan
veriyor ve sinemayla ilgilenenlerin gündemini meşgul ediyor. Aday olan filmler
de birer birer vizyona girmeye başlıyor. İşte bunlardan biri de şehrimizde tek
bir salonda oynamakta olan American Hustle, Türkçeye çevrilmiş adıyla Düzenbaz.
Filmin yönetmeni David O. Russell. Russell’ın ilk çıkışı Üç Kral filmiyle
olmuştu. 2010’da yönettiği Savaşçı ile pek çok festivalde adaylıkları ve
ödülleri oldu. Ancak film en çok başrol oyuncusu Christian Bale’e en iyi erkek
oyuncu dalında ödüller getirdi. Benzer biçimde yönetmenin geçen sene gösterime
giren ve yine pek çok festivalde adaylık ve ödülleri olan filmi Umut Işığım, en
çok başrol oyuncusu Jennifer Lawrence’a yaradı ve Oscar da dahil olmak üzere
pek çok festivalden en iyi kadın oyuncu ödülünü aldı. Bu sene de yönetmen David
O. Russell’ın Türkçeye Düzenbaz olarak çevrilen filmi American Hustle Oscar’da
en çok adı geçen adaylardan biri. Film yalnızca en iyi film dalında değil, en
iyi kadın ve erkek oyuncu, en iyi yardımcı erkek ve kadın oyuncu başta olmak
üzere en iyi kurgudan en iyi kostüme kadar pek çok dalda Oscar’a aday. Gelin
şimdi bu iddialı filmin konusuna değinelim. Ardından da filmin üzerine
konuşalım.
Irving Rosenfeld kuru temizleme işiyle
uğraşıyor görünse de asıl kazancını dolandırıcılık yaparak elde etmektedir. Bir
partide tanıştığı Sydney ile hem sevgili olurlar hem de ortak. İşi büyütürler.
Ancak bu sonsuza dek sürmez. Hırslı FBI ajanı Richie DiMaso bu ikiliyi suçüstü
yakalar. Ceza almamaları için bir pazarlık yaparlar. Kendileri gibi dört
dolandırıcının daha yakalanmasına yardım ederlerse serbest kalacaklardır. Ancak
bu iş bu kadar da kolay olmayacaktır... Filmde anlatılan öykü tamamen kurmaca
değil. Gerçek bir olaydan yola çıkılarak senaryo yazılmış. Dönem olarak 1970’li
yılların sonunda geçiyor. Filmde suçluların FBI için çalışmak koşuluyla ceza
almamaları durumu bana 2002 yapımı Steven Spielberg imzalı Sıkıysa Yakala filmini
anımsattı. İlke değişmiyor: Baş edemediğin suçluyu kendi cephene çek. Dolayısıyla,
hikaye çok çok orijinal değil. Ama iyi işlenmiş olduğu kesin.
Filmin bana göre en güçlü yanı oyunculuk.
Kadroya baktığımızda yönetmen David O. Russell’ın alıştığı oyuncularla
çalışmayı sürdürmek gibi bir eğilimi olduğunu görüyoruz. Yönetmenin rol
dağılımı konusunda sanki kendi içinde bir dengesi var gibi görünüyor. Christian
Bale, Amy Adams, Jennifer Lawrence, Bradley Cooper yönetmenin önceki
filmlerinde de yer almışlardı. Umut Işığım’da başrolleri paylaşan Bradley
Cooper ve Jennifer Lawrence Düzenbaz’da yardımcı rollerdeler. Savaşçı’da
yardımcı rolde olan Amy Adams Düzenbaz’da başrolde. Sanki oyuncularına bir
rotasyon uyguluyormuş gibi görünüyor. Filmde tüm oyuncular rollerinin hakkını
veriyor ama Amy Adams ve Christian Bale adeta ışıldıyorlar. Oyunculuk yeteneği
kadar fiziksel albenisiyle de geniş bir hayran kitlesine sahip olan Bale, filmde
bu niteliğini riske atmış. Düzenbaz’da hayranları onu kel ve göbekli Irving
Rosenfeld olarak izleyecekler. Amy Adams her role rahatlıkla girebilen bir
oyuncu. Düzenbaz’da da kırılgan bakışlı, seksi dolandırıcı Sydney Prosser
rolünde son derece başarılı. Kısa bir rolü olsa da Robert De Niro’nun varlığı
da filme çok şık bir dokunuş olmuş.
Filmin soundtrackini çok başarılı buldum.
Bir dönem filmi olan Düzenbaz’a o dönemin ruhunu verme konusunda çok başarılı
seçimler yapılmış. The Great Gatsby’den bu yana en beğendiğim soundtrack
olduğunu söyleyebilirim. Öte yandan, kostümler de çok etkileyici ve
betimleyici. Filmin bu yönünün de güçlü olduğunu söyleyebilirim. Kişisel olarak
filmde hoşuma giden noktalardan birisi de dijital teknoloji, cep telefonları,
bilgisayarlar, yıkıcı bombalar olmadan bir polisiye macera film izlemek oldu.
Artık birbirini tekrar eden bu tür filmlerin arasında Düzenbaz farklı bir
deneyim sunuyor. Filmin bana göre kusuru, süresi ve söze fazlasıyla dayalı
olması. 3 saat boyunca dialogları ve ilişki ağlarını takip etmek yorucu
olabilir.
Kısaca Düzenbaz, uzun süresine ve yoğun
ilerleyen diyaloglarına rağmen pek çok sebeple izlenmeyi hak eden bir film.
